Turghenev không chỉ nổi tiếng với tiểu thuyết Cha và con mang tính thời sự nóng bỏng, đưa ra hình tượng nhân vật hư vô chủ nghĩa nổi tiếng Bazarov. Trong tập Bút kí người đi săn (1852) và truyện ngắn Mumu (1852), bên cạnh tinh thần phản ánh thực trạng hà khắc của chế độ nông nô, nhà văn còn thể hiện một cái nhìn tinh tế phát hiện chất thơ trong thiên nhiên và cuộc sống của những người nông dân Nga. Trong các tiểu thuyết xã hội Rudin (1855), Tổ quý tộc (1858), Đêm trước (1860), Khỏi (1867), Đất mới (1877), và những truyện vừa xuất sắc như Asya (1858), Mối tình đầu (1860), Lũ xuân (1872), Turghenev, một mặt, mô tả cuộc sống của tầng lớp quý tộc đang dần rời xa vào hoài niệm, mặt khác, ghi nhận cả sự xuất hiện quá khích của tầng lớp trí thức bình dân cấp tiến như lực lượng mũi nhọn trong công cuộc cải biến xã hội. Tài năng và thành công lớn của Turghenev thể hiện qua nghệ thuật miêu tả thiên nhiên đạt tới trình độ bậc thầy, qua một loạt những hình tượng phụ nữ sống động, phức tạp, qua nghệ thuật miêu tả tâm lí gián tiếp xuất sắc, thường gọi là “chủ nghĩa tâm lí hàm ẩn”, và qua chất thơ, chất triết lí sâu sắc mà gần gũi, thấm đẫm trong văn xuôi của ông. Những năm cuối đời, Turghenev, đặc biệt phát huy những thế mạnh trong phong cách văn xuôi của mình, sáng tác một loạt những truyện cực ngắn giàu chất trữ tình triết lí, xuất bản thành tập Senilia – Thơ văn xuôi (1882). Truyện Con sẻ (1878) nằm trong tập tác phẩm này được đưa vào làm Bài đọc trong sách giáo khoa Tiếng Việt ở lớp bốn, cấp Tiểu học của Việt Nam.
Từ những năm 1890, truyện ngắn và truyện vừa dần dần thay thế địa vị độc tôn của tiểu thuyết trong văn xuôi Nga, các nhân vật không còn kì vĩ nữa mà trở thành những con người bình thường trong cuộc sống đời thường, chủ nghĩa hiện thực chuyển mình trong những cuộc tìm tòi đổi mới theo các khuynh hướng đa dạng từ chủ nghĩa tự nhiên cho đến các trào lưu hiện đại chủ nghĩa, chủ nghĩa hiện thực XHCN…
Tiêu biểu cho khuynh hướng này là các cây bút truyện ngắn và truyện vừa như: N. Leskov (1831 – 1895), V. Korolenko (1853 – 1921), A. Chekhov (1860 – 1904), A. Kuprin (1870 – 1938), A. Seraíìmovich (1863 – 1949), M. Gorky (1868 – 1936), I. Bunin (1870 – 1953), L. Andreev (1871 – 1919).
Từ khóa tìm kiếm nhiều: puskin,
bài
thơ tôi yêu em
