Dostoievsky từng hồi tưởng về tình bạn trẻ thơ của mình với một cô bé xanh xao, gầy gò, rách rưới, “con gái của người đánh xe hay nấu bếp gì đó”. Chính cô bé đã dạy cho cậu cách nhìn cuộc đời khi chi cho cậu xem một bông hoa nhỏ: “Nhìn này, bông hoa thật đẹp, thật tốt!”. Đốivới cô bé, cũng như đối với Dostoievsky sau này, đẹp gần như đồng nghĩa với tốt. Phạm trù thẩm mỹ trong sáng tác của ông bao giờ cũng trăn trở hòa trộn với phạm trù đạo đức.
Câu chuyện về cô bé láng giềng có một kết cục thương tâm. Một buổi sáng, người ta tìm thấy cô bé nằm trên một bãi đất hoang, bị mộtkẻ say rượu hãm hiếp, bị băng huyết… người ta sai Fedia’ đi gọi bác sĩ,nhưng không còn kịp nữa. Cô bé qua đời khi chưa đầy chín tuổi. SángDostoievsky sau này sẽ nói rất nhiêu về những tội ác của conngười, đối với ông, một trong những “tội ác khủng khiếp nhất không thểđược tha thứ” chính là lăng nhục và hãm hại trẻ thơ.
Kỉ niệm về cô bạn thuở thiếu thời vừa như một trải nghiệm bi kịch khủng khiếp, vừa như một tầm nguyện. Cùng với những trang sách của Schiller, kỉ niệm ấy dường như củng cố trong lòng Dostoievsky niềm tin: “Cái đẹp sẽ cứu thể giới!”. Sáng tác của Dostoievsky nói nhiều về cái không đẹp đến khủng khiếp, nhưng ông không vì thế mà đánh mất niềm tin vào ý hướng tới cái đẹp như khả năng cứu rỗi thế giới, m tin Vào năm 183 người cha tậu được một trang trại gồm hai thôn nhỏ Darovoye và Cheremosnya ở vùng Tula, gần Moskva.
Nhờ vậy cậu bé – Fedia có dịp quan sát và tiếp xúc với những người nông nô. Hình ảnhAgraíena, một cô gái ngây dại lang thang trong thôn Darovoye, đã để lại một ấn tượng ám ảnh trong lòng Fedia, đặc biệt là khi cô ta bị một kẻ vô lại hãm hiếp, trở thành một người đàn bà bụng mang dạ chửa vôgia cư. Hình ảnh người đàn bà ngây dại bị lăng nhục ấy sau này sẽ phản chiếu vào tiểu thuyết Anh em nhà Karamazov, phạm trù “ngây dại” cũng sẽ trờ thành một trong những phạm trù quan trọng đối với toàn bộ sáng tác của Dostoievsky.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: nhà
thơ puskin, tôi
yêu em của puskin