Với những tác phẩm Người Arap của Piotr đại đế (1828), Truyện Belkỉn(1830), Dubrovsky(1832), Con đầm Pich(1833), Người con gái viên đại úy (1836), Pushkin còn là người đặt nền móng cho văn xuôi Nga hiện đại. Ông luôn ý thức văn xuôi phải được viết ra bằng “ngôn ngữ tư duy”: “giản dị, hàm súc, sáng rõ” và “chính xác”. Chính vì vậy mà ông đã sáng tạo nên những áng “văn xuôi trong suốt” đặc biệt có ý nghĩa tư tưởng và thể hiện tinh thần nhân đạo một cách sâu sắc.
Câu chuyện về cái chết và tình yêu bất hạnh của người công chức nhỏ Samson Vưrin với cô con gái “lầm lạc” trốn đi cùng một chàng thanh niên quý tộc trong truyện ngắn Người coi trạm (in trong tập Truyện Belkirí) mở đầu cho hình tượng “con người nhỏ bé” nổi tiếng trong văn học Nga.
Tiểu thuyết lịch sử Người con gái viên đại úy lần đầu tiên trong văn học Nga đưa ra hình tượng người thanh niên trẻ tuổi bắt đầu ý thức về cuộc sống và nâng vấn đề chiến tranh và hòa bình, quý tộc và nông dân lên phạm vi dân tộc, nhân loại khơi nguồn cho sáng tác của F.Dostoievsky, L. Tolstoy sau này.
Trong số tất cả những tác phẩm văn xuôi của Pushkin, Con đầm Pichcó một vị trí đặc biệt. Truyện ngắn không chỉ phản ánh thực tại một cách sâu sắc mà còn có ý nghĩa dự báo lớn lao về cuộc khủng hoảng tinh thần của con người trong xã hội đồng tiền hiện đại.
Nhân vật chính trong truyện là Gherman, một sĩ quan công binh trẻ tuổi vốn là con của một người Đức tới lập nghiệp ở Nga. Là một người biết kiềm chế, sống chừng mực, tiết kiệm và chăm làm, Gherman kiên quyết chì sống bằng đồng lương và không động đến vốn liếng nhỏ mà người cha để lại cho anh. Khả năng kiềm chế đã giúp cho Gherman, dù đam mê bài bạc và từng ngồi thâu đêm bên chiếu bạc, nhưng chưa một lần động đến một quân bài. Một hôm, Gherman nghe tay sĩ quan Tomsky kể câu chuyện vê bí quyết của ba quân bài bày mươi năm trước đã giúp bà anh ta, một nữ bá tước, thắng ba canh bạc lớn.
Lợi dụng tình cảm của Lizaveta, cô gái bất hạnh, con nuôi mà cũng như người hầu của bà bá tước, Gherman đột nhập được vào phòng của bà ta và cầu xin bí quyết của ba quân bài. Nhưng bà bá tước sợ hãi đã đột từ. Ba ngày sau, Gherman đến đám tang bà bá tước và kinh hoàng khi thấy xác chết nháy mắt giễu cợt mình. Tối hôm đó dường như hồn ma bà bá tước hiện về cho anh bí quyết của ba quân bài với điều kiện sau ba ván thắng, anh sẽ không được chơi bài nữa và phải chăm lo cho Lizaveta. Gherman thu thập toàn bộ vốn liếng để chơi ba ván bài “long trời lở đất”. Hai ván đầu với quân 3 và quân 7, Gherman thắng. Ván thứ ba, Gherman đinh ninh trong tay mình là quân Xì (A) hóa ra lại là một quân đầm Pich (Qa), hình vẽ trên quân bài “giống bà bá tước một cách kì dị” và cũng “nháy mắt cười giễu cợt” anh ta. Gherman thua sạch và hóa điên.
Đọc thêm tại:
- http://vanhocnga.blogspot.com/2015/04/bai-tho-toi-yeu-em-cua-nha-tho-puskin.html
- http://vanhocnga.blogspot.com/
- http://vanhocnga.blogspot.com/2015/07/hinh-anh-cai-mang-lon-trong-nguoi-anh.html
